Luk 1 | IMO | STEP | Iye Awili Tiopilus, lino moromolo kombuna Goteni oi nimu ungumu altopa Jisas kinye wendo orumu uluma pulu polorumu wali kanokolio, Gotenga kongono teremele imbomani yunge ungu wendo orumumu linondo temane toko tiringi. Imbo awinini aku temanemu bukuna kamukumu molopili tamili ningo buk toringi.

Luke 1

Lukuni i pipiamu toru mele i tepa peremo nimu

1 Iye Awili Tiopilus, lino moromolo kombuna Goteni oi nimu ungumu altopa Jisas kinye wendo orumu uluma pulu polorumu wali kanokolio, Gotenga kongono teremele imbomani yunge ungu wendo orumumu linondo temane toko tiringi. Imbo awinini aku temanemu bukuna kamukumu molopili tamili ningo buk toringi. 3 Altopo nani temanemunga pulumu paa pilipo kondambo nimbo oi pulu polopa wendo orumu mele kape altopa wendo orumu mele kape akuma pali koropo pilipo kanoru. Akumunga imbo mareni Tiopilus nundo i teko wendo orumu temane toko ungu mane tirimelema paa paimbo konopu leani nani i unguma bukuna tepo wamopolio topo tiro.

Mulu kombuna ensel teni Jon Imbo No Ltindili mengele nimbe tirimu ungumu

5 Iye Nomi King Herot kombu Juda nokopa molorumu wali Gote popo tondorumu iye te molorumu, yunge imbi Sekaraia. Gote popo tondoringi imbomanga talape tenga imbi Abiya, Sekaraia yu aku talapemunga iye te. Yunge ambo Ilisabet Gote popo tondoringi imbomanga talape tenga lupe ambo te. Elonga wayenga kolepa Aron. 6 Aku ambo iye talo moloringili mele Goteni kanopa penga pilerimu. Eloni yunge ungu manema kinye Imboma teaio nimu unguma pali pilko liko teko kondoringili. 7 Nalo Ilisabet wangono perimu, bakulu te naa meringili. Elo amboi anda leko moloringili.

8 Walite Sekaraianga talapemuni Juda Imbomanga ningo Gote popo toko kaloringi kongono tenderingi wali yu kape peya Gotenga kumbe kerena aku kongonomu tenderimu. Aku tendeko molkolio ningimuni, Gote popo tondoringi iyemani teringi mele nari pumbe mune toli paura kekumu imbomanga nimbe kalondombalonje kanamili ningo kat mele teringi. Aku tekolio Sekaraia yu kano kongonomu tendembalo ningo kanoringi. Yu ulke tempel kiripina tuku pumbe mune toli paura kekumu kalopurumu. 10 Aku tepa angilerimu wali imbo awini maku toko Gote konge teko tawendo angileringi.

11 Sekaraia mune toli paura kekumu kalopa angilerimu wali kano paura kekumu kaloringi alta polomunga imbo kindo Awilimunga ensel te omba mona angilerimuna kanorumu. 12 Akumu kanopalie paa mini lterimu. 13 Aku wali enselemuni nimbei, “Sekaraia, mini naa ltewi. Nu Gotendo konge tereno kanomu Gote yuni pilerimu. Nunge ambomu ungulu te kanopa limbelo. Yunge imbi Jon ningo tiwi! 14 Yu molombalomunga nu kamele akoko pende tenio. Yunge imbimu Awilimu kinye molombalo akumunga yu mengele wali imbo awini tono kolonge. No wain kinye we no enge nili kape paa naa nopili! Anumunga olona we tukundo molopili wali Gotenga Mini Kake Telimu yunge konopuna omba molopa manda tembalo. 16 Israel Imbomani Awilimu oi tiye koloringi Jononi tembalo ulumuni altoko Israel imbo awini konopu topele toko enonga Gote Awilimu tenge tinge. 17 Oi Gotenga profet iye Elaija enge perimu mele yu aku tepa molombalo. Akumunga yunge tembalo ulumuni lapalini konopu topele toko, bakuluma konopu mondonge. Gotenga ungu manema liko tui tirimele imbomani konopu topele toko, imbo toya tolimani liko manjiko teremele uluma tenge. Jon yuni tembalomunga Awilimu ombalo ningo imboma tumbi tiko molonge,” nimbe enselemuni Sekaraiando nimu.

18 Aku wali Sekaraiani enselemundo waltindipelie nimbei, “Na anda lepo nanga ambomu amboi lepa pora tirimbulu. Nunge nino ungumupe nani paimbo nino nimbo ambe tepo lipo manjimboya?” nimu.

19 Enselemuni topondopa nimbei, “Nanga imbi Gebriel. Na Gotenga kumbekerena angio. I kinye nundo nio mele Goteni aku teko nipuwi nimbe mundumona nundo ombo i ungu pengamu nimbo tiro. 20 Nalo nani ungulu mengele nimo kolo toromonje ningo piltino kani i ulumu oi wendo naa opili nu ungu naa nili molonio. Pele wendo ombalo nio mele amboma bakulu keri teko molkolio meremelemanga walima omba purumo mele aku tepa walimu omba pumbelo wali paa paimbo wendo ombalo ltemo,” nimu.

21 Aku teko ungu ningo angilengili imbo tawendo angileringimani Sekaraia ulke tempelemunga kiripina tukundo oi pumo kano, welea wendo naa orumu ningo konopu awini liko munduringi. 22 Sekaraia wendo ombalie wali ungu naa nimbe kini kau ungu manda lerimu. Aku terimu ulu kanokolio Goteni ulke tempel kiripina ulte lipe ondomona kanomo konopu leringi.

23 Altopa yunge ulke tempelena kongono waimu pora nimu wali ulkendo purumu. 24 Altopa ambo Ilisabet kano bakulu molorumu ulu lipe manjipelie oli kite pakera yu Imbomani naa kanangei nimbe lopeke tepa molorumu. 25 Yuni nimbei, “Awilimuni na kanopa kondo kolopalie i ulumu temo lepamo. Imboma na kanoko keri pileringi kinye mai koloru ulu akumu Awilimu yuni lipe ltendemo,” nimu.

Mulu kombuna ensel teni Mariani Jisas membalo nimbe tirimu

26 Ilisabet yu keri tepa molopili bakulu olona mondopili oli kite pakera omba pupili talo pakera tipemu ondopa angilerimu wali Goteni mulu kombuna ensel Gebriel kombu Galili tukundo ulke kombu Nasaret nilina lipe mundurumu. 27 Akuna lopa kumbu oi naa tepa kanoli ambo wenepo te molorumuna lipe mundurumu. Kano ambo wenepomu yunge pulu lerimu imbomani yu iye te pupili ningo ungu tiringi, iyemunga imbi Josep. Kano iyemu yunge oi kaue te Iye Nomi King Devit. Ambo wenepomunga imbi Maria. 28 Maria molorumuna Ensel Gebriel ombalie yundo nimbei, “Ambomu, nu moronona kanomboi oro. Gote Ola Iye nu kinye konopu noipelie, nu kinye molopili,” nimbelie nimu.

29 Nalo kano ungumu pilipelie yu konopu pulumu lipe mundupelie i ungu nimomu ambele ungurendo nimonje konopu lerimu. 30 Enselemuni yundo nimbei, “Maria, Goteni nu kanopa penga pimo kani pipili naa kolowi! 31 Piliwi, nu keri teko molkolio ungulu te menio. Ungulumunga imbi Jisas ningo tiwi! 32 Yu iye nomi molombalo. Yu imbi tiko Paa Olandopa Moromo Gotenga Malo ninge. Yu Awili Goteni Yunge anda kolepa Devit Israel imbomanga iye nomi king enge nilimu molorumu mele aku tepa molopili. 33 Jekoponi kalopa ltimu Israel imboma yuni nokoromo ulumu lepa kau pumbelo. Yu iye nomi king awilimu molopa kau pumbelo,” nimu.

34 Mariani enselemundo nimbei, “I nino ulumu ambe tepa wendo ombalona ninoya? Na iye te oi naa puli,” nimu.

35 Enselemuni yundo nimbei, “Nu moloniona Paa Olandopa Moromo Gotenga Mini Kake Telimu omba yunge engemuni nunge olona ungulu te mondombalo. Akumunga ungulu kake teli meniomundo Gotenga Malo ningo imbi tinge. 36 Goteni manda naa tembalo ulu te naa peremo ungumu liko manjeni i nimbo timboi. Piliwi. Goteni nu tembo nimo mele paimbo tembalo. Ulu enge nili te lupe tembo nimbelie terimu mele nembo nunge pulu lemo ambo Ilisabetendo ambo wangono peremo nimele nalo kinye yu amboi wali bakulu keri tepa molopili oli kite talo pakera peremo,” nimo.

38 Mariani nimbei, “Na Awilimunga kendemande ambomu moro. Nuni nino mele aku tepa Gote yuni na kinye tepili,” nimu. Aku wali enselemuni Maria tiye kolopa yu purumu.

Maria yunge pulu lerimu ambo Ilisabet pumbe kanopurumu

39 Aku wali Maria tumbi tipe kombu Judia distrik pumbe ulke kombu te mai pangi tenga ola lerimuna purumu. 40 Pumbe akuna iye Sekaraianga ulkena tuku pumbelie ambo Ilisabet kanopa na oro nimbe kanguluringili. 41 Ilisabeteni Marianga ungu pilerimu wali yunge olona molorumu bakulu puke topa ola pumbe mainye omba terimu ulumu lipe manjirimu. Kano wali Gotenga Mini Kake Telimu Ilisabet yunge konopuna pumbe molopa tope tirimu kinye 42 Ilisabet yuni ungu ola enge nimbe nimbei, “Ambo moromelemanga pali liko ongondoko, nu malo. Nunge olona moromo bakulu meniomu Goteni mane ungu tipili. 43 Na ambo pengare moro konopu naa lendu nalo nu nanga awilimunga anumuni na kanoni onio. Aku terenomunga na kinye teko penga tirino. 44 Na oro ninio ungu pilindu wali nanga olona moromo bakulumu tono kolopa puke topa ola mainye temo. 45 Awilimuni nundo nimu ungumu pilkolio Yuni paa nimo mele tembalo ningo ipuki tirinu kani Goteni nu mane ungu tipili,” nimu.

Mariani tono kolopa kunana nimumu

46 Ilisabeteni nimbe pora tirimu wali Mariani nimbe,

“Gote yuni na yunge ambo kendemande mainye mololimu komu naa tindirimo
akumunga nanga Tepa Lilimunga na tono kolopo Awilimu kapi nimbo imbi nimbo ola munduro!
Gote Enge Nilimuni na kinye ulu awili tendemomunga kinye moromelema kape altoko kalko liko molongemani kape nando Yu malo ninge.
Yu iye paa kake telimu. 50 Yu pipili kolko moromele imboma yu kondo kolopa tapombai moromo.
Aku imbomanga anjiko anjiko kalko linge imboma kondo kolopa 51 yunge kimuni ulu enge nilima terimu.
Imbo eno none teko enonga konopuna enono kapi ningo moromele imboma yuni makoropa enonga konopuma bili bala tirimu.
52 Imbo nomi molko kombuma nokoko moromelema yuni topa mainye mundupe, we imbo imbi naa moromoma lipe ola mundurumo.
53 Engelena koromele imboma yuni olo tepili nimbe langi pengama tipe,
imbo kamakoma mele tendekure kape naa tipe we pangei nimbe makororomo.
54 Yuni linonga pulu polopa oi ara kaue kame tembo nimbe mi lerimumu komu naa tindipe lipe manjipe molopalie,
oi kaue Abraham kinye yunge yandopa yandopa kalopa ltimu imboma kinye enondo tembo nimbe mi lerimu mele tembaindo
lino Gote yunge kendemande Israel imbo moromolo akuma yuni kondo kolopa lipe tapondombai tepa moromo,” nimu.
56 Maria Ilisabet kinye molopili oli yupoko omba purumu mele aku wali altopa Maria yunge kombundo purumu.

Ilisabet ungulu Jon merimu

57 Ilisabet bakulu membalo walimu wendo orumu kinye yuni ungulu te kanopa ltimu. 58 Yunge kombu tendeku imboma kinye yunge pulu lerimu imboma kinye Awilimuni yu kondo paa pulumu kolorumu mele pilkolio yu konopu tiko eno waye tono koloringi.

59 Wali ki talo tipe perimumunga imboma tukundo tukundo ongo maku tokolio ungulumunga kangi pundu te kopiko ltendeko molkolio ningimuni, yu lapanga imbi manda leko Sekaraia tiemili ningi. 60 Nalo ungulumunga anumuni molo nimbelie yunge imbi Jon nemili nimu.

61 Enoni yundo ningei, “Elonga pulu ltemo imbo tenga imbi aku tepa naa moromo kanomu,” ningi.

62 Kano wali enoni Lapani ambele konopu ltemonje, ambele imbi timbelonje, walipo pilemili ningo lapando kini ungu manda leringi wali 63 yuni topondopa kini ungu manda lepalie pipia tieio nimbelie, yuni pipiana topalie nimbei, “Yunge imbi Jon,” nimbe torumu. Aku ulu kanokolio imbomani paa konopu awini leringi. 64 Aku wali tumbi tipe yuni kerena altopa ungu nimbelie Gote kapi nimu. 65 Kano wali yunge kombu tendekuna moromele imbomani mini leringi. Kombu Judia mulu kemboma polorumu kombumanga pali aku temanemu kau toliko puringi. 66 I ulumu pileringi wali imbomani pali konopu liko mundukolio ningei, “Ulu aku tepa mele we naa teremo. Awilimuni i ungulumu kinye molopa enge tirimo lepamo,” ningo pilkolio “I ungulumu akilio iye ambe teli te molombalonje?” ningi.

Mini Kake Telimuni Sekaraia tope tirimuna Sekaraiani imboma ungu nimbe tirimu

67 Mini Kake Telimu Jononga lapa Sekaraianga konopuna omba molopa manda terimu wali Sekaraia yuni Gotenga nimbe munduli ungu pilipe, altopa wendo ombalo mele imboma ungu nimbe tipelie nimbei,

68 “Awilimu, Israel imbomanga Gote,
yu kapi nimbo yunge imbi ambolopa ola mundemili!
Yu omba yunge imboma tepa limo i pilipolio aku teamili!
69 Gote yuni yunge kendemande linonga Iye Nomi King Devitini kalopa ltimu imbomanga iye enge peli te lino tepa lipili nimbe timo.
70 Aku ulu wendo ombalomundo yunge iye profet akumani koro oi ningo panjiringi.
71 Yuni lino tepo liembo nimbe linonga opa pulu iyema topa mundupe,
lino kanoko keri pimele imbomanga kindo wendo limbelo ningi mele, kinye aku tembai teremo.
72 Linonga ara kaue kame kondo kolopa, linonga kalopa ltimu ara kaue Abraham kinye tembo nimbe mi lerimu ungumu komu naa tindipo,
niu mele aku teambo nimbelie aku tepa teremo.
74 Pipili naa kolko nanga kongonomu enge ningo tendeko, konopu kake tepili nani kanopo penga pio uluma kau maina teko mololiko pangei nimbelie
lino linonga opa pulu iyemanga kindo wendo limbo nimbe mi panjirimu mele teambo nimbelie aku ulu teremo.
76 Nanga ungulu Jon, nuni Awilimunga kumbe leko pungo yu ombalo aulkemu akirindiniona pilkolio,
imbomani altoko nundo Olandopa Moromo Gotenga nimbe munduli ungu nili iye profetemu morono ninge.
77 Awilimu yunge aulkemu akirindembo ningolio nuni yunge imbomando i teko ningo tini:
Awilimu yuni enonga ulu pulu keri teremelema tiye kondopa eno tepa limbelo ningo, aku ungumu enondo ningo tinio.
78 Goteni lino kondo pulumu kolopalie lino tumbulu tolina molopo kololi aulkena moromolona wendo ombo
konopu wango nipili molopo konopu tendekuna pupili molomolo aulkena manda kanoko pangei nimbe
pa tendepili nimbe lino moromolona pa tendelimu lipe mundurumo,” nimbe Sekaraiani nimu.
80 Ungulu Jon yu akopa awili lepa konopu enge nimbe molorumu. Yu oi imbo naa peli kombuna molopalie altopa pele Israel imbomanga kumbekerena wendo omba kongono terimu.